Euskadiko berrikuntzari buruzko informazio zehatza eta espezifikoa funtsezkoa da egoeraren diagnostiko zorrotza izateko, jatorriak eta kausak aztertzeko eta hobekuntzarako ekintzak planifikatzeko.

Beste sarrera batzuetan, aipatu dugun bezala, Orkestrak lan handia egiten du eta Gipuzkoari buruzko bere azken txostenak balio handiko perspektiba eskaintzen du. Dokumentuaren izenburua “Berrikuntza Gipuzkoan, analisi konparatua” da, , eta Mikel Navarrok gauzatu du, Foru Aldundiaren laguntzarekin, lurraldeak berrikuntzan izan duen aurrerapen-maila aztertzeko eta Europar Batasuneko erreferentziazko herrialdeekin alderatzeko. Oso gomendagarria da osorik irakurtzea, oso informazio interesgarria eskaintzen baitu.

Kudeaketa aurreratuaren arloari helduz, ideia nagusietako batzuk paragrafo hauen bidez laburbil ditzakegu:

“… el porcentaje de las unidades con actividades innovadoras (EIN) es en Gipuzkoa y en la CAPV (43% y 42%) inferior a los de la UE27 (50%) y, sobre todo, de Alemania (68%). Ese peor resultado se debe al peor comportamiento de sus unidades pequeñas, ya que en las medianas y grandes Gipuzkoa se sitúa claramente por encima de la UE27 y cerca de Alemania.

El porcentaje de establecimientos que han introducido innovaciones de producto o de proceso es en Gipuzkoa del 41,9%. Es mayor en Industria que en Servicios-core (45% vs 38%); y aumenta con el tramo de tamaño (34% en los pequeños, 76% en los medianos y 83% en los grandes).

Tras el fuerte aumento de 2018 a 2019, en innovaciones de producto Gipuzkoa ha alcanzado a la UE27 (31% vs 30%), pero sigue por detrás de Alemania (40%). En innovación de proceso Gipuzkoa y la CAPV (37% y 36%) se sitúan entre España (24%) y la UE27 y Alemania (41% y 55%). De los tres grandes subtipos de innovación de proceso, es en la innovación organizativa (sobre todo, en Organización del lugar de trabajo y de recursos humanos) donde Gipuzkoa se encuentra más rezagada. En general, en estos tipos de innovaciones, Gipuzkoa presenta mejores resultados en Servicios-core y establecimiento de tamaño mediano; y peores, en Industria y establecimientos pequeños.

 “…Jarduera berritzaileak (EIN) dituzten unitateen ehunekoa Gipuzkoan eta EAEn (% 43 eta % 42) EB27koa (% 50) eta, batez ere, Alemaniakoa (% 68) baino txikiagoa da. Emaitza txarrago hori unitate txikien portaera okerragoaren ondorio da; izan ere, unitate ertain eta handietan Gipuzkoa EB27ren gainetik nabarmen eta Alemaniatik gertu dago.

Produktuaren edo prozesuaren berrikuntzak sartu dituzten establezimenduen ehunekoa % 41,9ko da Gipuzkoan. Industrian Zerbitzu-core sektorean baino handiagoa da (% 45 vs % 38), eta handitu egiten da tamaina-tartearekin (% 34 txikietan, % 76 ertainetan eta % 83 handietan).

2018tik 2019ra izandako hazkunde handiaren ondoren, produktuaren berrikuntzetan Gipuzkoak EB27a harrapatu du (% 31 vs % 30), baina Alemaniaren atzetik jarraitzen du (% 40). Prozesuaren berrikuntzan, Gipuzkoa eta EAE (% 37 eta % 36) Espainia (% 24), EB27 eta Alemania (% 41 eta % 55) artean dago. Prozesuaren berrikuntzako hiru azpimota handietatik, antolakuntza-berrikuntzan dago atzeratuen Gipuzkoa (lantokiaren eta giza baliabideen antolakuntzan, batez ere). Oro har, berrikuntza mota horietan, Gipuzkoak emaitza hobeak izan ditu tamaina ertaineko Zerbitzu-core eta establezimenduetan, eta txarragoak, berriz, industrian eta establezimendu txikietan.”

Txostenak, gainera, 7 gomendio jasotzen ditu, horietako batzuk kudeaketa aurreratuarekin lotura estua dutenak:

  1. EBrekin eta Alemaniarekin alderatuta, Gipuzkoan dauden establezimendu berritzaileen ehuneko txikiagoa (enpresa txikietan biltzen da) zuzentzeko, alde batetik, enpresa handiek ekoizpen-sarean duten pisua handitzeko politika orokorrak bultzatu beharko lirateke, eta, aldi berean, berrikuntza-programak enpresa txikien ezaugarri eta beharretara egokitu.
  2. Berrikuntza-programen barruan, antolakuntza-berrikuntza bultzatzera eta, bereziki, lanpostuaren eta giza baliabideen antolakuntza hobetzera bideratutakoak sustatu behar dira. (…) Giza baliabideen esparruko arazorik handiena horien kudeaketan eta erabileran dago.
  3. Gipuzkoak horretan duen atzerapena eta enpresa txikientzat duen garrantzi berezia ikusita, berrikuntzan gehien bultzatu behar den gastua I+Gn oinarritzen ez dena da. I+Gko gastuari dagokionez, enpresa txikiek kanpoko I+Gra jotzea sustatu behar da, bai eskaintza- ekimenekin (I+Gko azpiegituren funtzionamendua eta osaera aldatzea), bai eskari-ekimenekin (enpresa txikietan I+G azpikontratatzen laguntzeko programak) eta bitartekaritza funtzioekin.
  4. Komenigarria izango litzateke politika publikoen zati handi baten berri ematen duen lankidetzari bultzada ematen jarraitzea, baina atzerriko bazkideekin, balio-kateko eragileekin (hornitzaileak eta bezeroak) eta unibertsitatearekin egiten dena gehiago indartuz.
  5. Laguntza publikoak jasotzen dituzten Gipuzkoako enpresen ehunekoa hain handia izanik, komenigarria litzateke dauden programen eragina sakonago ebaluatzea. Gainera, komenigarria litzateke aztertzea zeren ondorio den hori, eta Gipuzkoako enpresa txikiek EAEko gainerako enpresekin alderatuta itxuraz duten sarbide txikiagoa zuzentzen saiatzea.
  6. Finantzak bezain garrantzitsuak dira merkatuei lotutako jarduera berritzaileek dituzten oztopoak (eskari-politikak eta lehia-politikak). Politika publikoen armategian eremu horretan jarduten duten programak sartu beharko lirateke (adibidez, erosketa berritzaileari buruzkoak).
  7. Argitara ematen diren berrikuntzari buruzko estatistikek, datuek eta analisiek Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sarearen berezitasunak nazioarteko konparazioetan eragiten duen efektu distortsionatzaile samarra isolatzea, eta eragile askoren jarduera merkataritza-zerbitzuen berrikuntzako enpresa-gastu gisa sartzea ahalbidetu behar dute.