Talde-lana erakunde aurreratuenetan eta lehiakorrenetan oso ohikoa denez, asko ikertu da nola lortu taldeak eraginkorragoak izatea, haien konfigurazioa, antolamendua eta harreman-dinamikak aztertuz. Izan ere, ikerketa garrantzitsuenetako batzuek uste dute segurtasun psikologikoa funtsezko faktoreetako bat dela funtzionamendua eta errendimendua maximizatzeko.
Baina, zer da zehazki segurtasun psikologikoa eta zer froga daude talde eta erakundeetan duen garrantziari buruz? Duela gutxi The Chartered Institute of Personnel and Development (CIPD) erakundeak arlo honi buruz dagoen ezagutzaren eta ebidentziaren laburpena argitaratu du eta hurrengo paragrafoetan, ideia nagusien laburpena egingo dugu.
Zer da: Segurtasun psikologikoa segurtasun-pertzepzioa eta pertsona-talde batekin elkarreragiteko beldurrik eza da. Informazioa eta ezagutzak partekatzea, hobekuntzarako iradokizunak adieraztea eta produktu eta zerbitzu berriak garatzeko ekimena hartzea errazten duena.
Ondorio positiboak: Ikerketa zientifikoek segurtasun psikologikoa emaitza hobeekin lotzen dute, besteak beste, honako alderdi hauetan:
- Informazioa trukatzea.
- Ikaskuntza-portaera (taldean).
- Taldearen errendimendua.
- Proaktibitatea.
- Ahalduntzea.
- Atxikipena/errotazioa.
- Taldearen kohesioa.
- Lan-konpromisoa.
Gainera, segurtasun psikologikoa moderazio-faktore gisa identifikatu da, lidergoaren bidez emaitza positiboak lortzen laguntzen duena.
Nola neurtu: Segurtasun psikologikoa ebaluatzeko erabili ohi den autoebaluazio-galdetegiak honako alderdi hauen balorazioa barne hartzen du:
- Taldean akatsen bat egiten baduzu, askotan aurpegiratu egiten zaizu. [alderantzizko puntuazioa]
- Talde honetako kideak gai dira arazo eta gai konplexuei heltzeko.
- Talde honetako pertsonek, batzuetan, besteak baztertzen dituzte desberdinak direlako. [alderantzizko puntuazioa]
- Talde honetan arriskuak hartzea segurua da.
- Zaila da talde honetako pertsonei laguntza eskatzea. [alderantzizko puntuazioa]
- Talde honetan inork ez luke nahita nire ahaleginak ahultzeko moduan jardungo.
- Talde honetako pertsonekin lan egitean, nire trebetasunak eta talentuak baloratu eta erabili egiten dira
Bideratzaileak: Ikerketek segurtasun psikologikoa errazten duten faktore hauek identifikatzen dituzte:
- Lidergoa: benetakotzat, onekotzat, etikotzat, umiltzat, solidariotzat eta konfiantzazkotzat hartzen diren liderrek eragin positiboa dute segurtasun psikologikoan. Gauza bera gertatzen da entzule enpatiko, errespetuzko eta aurreiritzirik gabeko liderrekin.
- Ahalduntzea: Erabakiak hartzeko autonomia emateak, konfiantza erakutsiz eta partaidetzazko erabakiak hartzea sustatuz, eragin positiboa du segurtasun psikologikoan.
- “Maisutasun-helburuak” ezartzea: “Maisutasun-helburuek” errendimenduan edo pertsonak epaitzeko moduan zentratu beharrean, “menderatu” behar diren erronka gisa bideratzen dituzte arazoak.
- Aniztasuna: Dibertsitate positiboko giro batean, pertsonek hautematen dute beren erakundeak errespetuz eta duintasunez tratatzen dituela kide guztiak, eta berdintasuna ematen diela profesionalki aurrera egiteko aukeretara iristeko, ingurune psikologikoki segurua sortuz.
- Gatazken kudeaketa: Gatazkak kudeatzeko estilo kooperatiboa duen lidergoak kezka, besteekiko errespetua eta komunikazio irekia erakusten ditu.
- Arduradunekiko harremanaren kalitatea: Pertsonek beren arduradunekin partekatu nahi dituzten iradokizunak, kezkak edo ezagutzak dituztenean, horiek adierazteko (edo ez adierazteko) erabakia iraganeko esperientzietan oinarritzen da. Modu justu eta positiboan tratatuak sentitzen direnak erosoago sentituko dira hitz egitean, eta harreman hori negatibotzat edo gatazkatutzat hartzen dutenek, berriz, aukera gehiago dituzte hori egitean deseroso sentitzeko.
- Taldean antzinatasuna: Litekeena da taldeko antzinatasunak “U” formako eragina izatea taldearen pertsonarteko dinamikan eta segurtasun psikologikoan. Hau da, talde sortu berriek pertsonen arteko dinamika positiboa esperimentatzeko joera dute, taldeko kide berriak pertzepzio positiboak sortzen dituen “talde berriaren” nortasuna sortzen baitu. Ondoren, antzinatasun moderatua duten taldeetako pertsonek interakzio sozial gehiago izan dituzte, eta, ondorioz, baliteke balioetan eta iritzietan desberdintasunak aurkitu izana; beraz, litekeena da segurtasun psikologikoa kaltetzen duten gatazkei eta ziurgabetasun-sentimenduei aurre egitea. Azkenik, antzinatasun luzeagoa duten taldeek denbora izan dute haien artean ulermen sakonagoa lortzeko, eta baliteke elkarri eraginkortasunez eragiteko aukera emango dieten arauak ezarri izana, segurtasun psikologiko handiagoa lortuz.
Berrikuspenak, bildutako ideia guztiak laburbiltzen ditu ondorio hauekin:
“Azterlanek erakusten dutenez, segurtasun psikologikoak harreman zabala eta positiboa du antolaketa-emaitza ugarirekin, eta, beraz, litekeena da baldintza garrantzitsua izatea lantaldeen, lantaldeen eta antolakunde osoaren eraginkortasunerako. Berrikuspenaren aurkikuntzek adierazten dute, halaber, taldeetako arduradunen lidergo-estiloak eta trebetasunek eragin zuzena dutela segurtasun psikologikoan.”
Eta gai honetan gehiago sakondu nahi badugu, hiru artikulu interesgarri gomendatzen ditugu:
- Lehenengoak, What is psychological safety?, Harvard Business Review-en argitaratua, kontzeptuaren eta haren funtsezko ideien laburpen on bat ematen du.
- Bigarrenean, Amy C. Edmonson ikertzaileak Working Knowledge-n idatzitakoan, taldeek behar duten segurtasun psikologikoa eraikitzeko lau urrats iradokitzen dira.
- Hirugarrena, “La búsqueda de Google del equipo perfecto“, The New York Times-en argitaratu zen, eta Google-n talde onenen gakoak ezagutzeko jorratu zen proiektua deskribatzen du, segurtasun psikologikoa garrantzitsuena dela identifikatuz.
